Na pytanie o istnienie unikatowych przyrodniczych ostoi odpowie projekt Dzikie Dziedzictwo - startujemy!
Idea
Prowadzone przez nas od 2007 roku inwentaryzacje przyrodnicze ukazały południową część Kasztelanii Ostrowskiej (okolice m.in. Imielna, Imielenka, Wierzyc, Fałkowa i Lednogóry) w zupełnie nowym świetle. Okazało się, że na terenach bardzo przekształconych przez człowieka jest jeszcze sporo ciekawych przyrodniczo miejsc i związanych z nimi populacji bardzo rzadkich gatunków.
Fot. 1. Skalnica torfowiskowa - relikt polodowcowy z gminy Łubowo, występujący na jedynym stanowisku w Wielkopolsce i zarazem najbardziej na południe wysuniętym w Polsce (gatunek ginący i chroniony na terenie Unii Europejskiej!)
Tereny wokół Jeziora Lednica w świadomości społecznej kojarzą się zazwyczaj z walorami krajobrazowymi i historyczno-kulturowymi. Sam Ostrów Lednicki należy do najważniejszych obiektów na liście polskiego dziedzictwa historycznego. Warto w tym miejscu zadać pytanie, jakie jest miejsce przyrody w przestrzeni oraz historii regionu? Uświadomiliśmy sobie, że w pojęciu "dziedzictwa narodowego" mieści się także spadek po historii naturalnej Polski w postaci zachowanych populacji cennych gatunków i reliktowych ekosystemów. To mało znane spojrzenie na zagadnienie dziedzictwa, które częściej kojarzy się z zabytkową architekturą, elementami regionalizmów (stroje, tradycje, gwara), nauczaniem o historii kraju czy wreszcie dziedzictwem kulturowym, jak literatura, dzieła malarstwa i rzeźby, muzyka i itp.
Dlaczego zatem reliktowe, cenne zasoby przyrody lokalnej mają symptomy "dziedzictwa"? :
> rozwijały się na przestrzeni wielu wieków, czy nawet tysięcy lat, stąd stanowią pozostałość dawnych procesów naturalnych
> wiele populacji i ekosystemów rozwijało się i wędrowało w innych warunkach klimatycznych oraz w czasach, gdy człowiek nie wpływał znacząco na naturę, stąd w obecnych czasach są nie do zastąpienia i nie do odtworzenia - możemy co najwyżej tracić te zasoby (zupełnie jak z zabytkami - rekonstrukcja nie zastąpi oryginału)
> jest ich niewiele, występują w rozproszeniu, mają ograniczone możliwości migracji lub zwiększania areału
> skład gatunkowy i zróżnicowanie roślinności to wyraz lokalnych uwarunkowań klimatycznych, siedliskowych (gleby, wody) oraz historii migracji gatunków po epoce lodowcowej
> niektóre miejsca mają charakter sentymentalny, kulturotwórczy, budujący tożsamość lokalną np. nieliczne grądowe gaje znane są wielu pokoleniom mieszkańców, rzadkie gatunki barwnie kwitnących roślin łąkowych (także leczniczych!) spotkać można w pojedynczych miejscach
> lokalne zasoby przyrodnicze mają ponadto wartość samą w sobie, stanowiąc o bogactwie obszaru - występują na naszych terenach, w naszym otoczeniu
Fot. 2. Reliktowe lasy ze skrajnie rzadkim zbiorowiskiem świetlistej dąbrowy (MJ, 2014)
Główne cele
Projekt ma kilka zróżnicowanych celów, które realizowane będą w 15 działaniach projektowych. Oto główne założenia:
-
opisać całą różnorodność przyrodniczą terenu Kasztelanii Ostrowskiej oraz wyróżnić najcenniejsze wysokie rangą zasoby, zasługujące na miano dzikiego dziedzictwa
-
rozpowszechniać wiedzę o walorach i zagrożeniu dziedzictwa przyrodniczego wśród mieszkańców, właścicieli gruntów i urzędów gminnych
-
promować walory przyrodnicze na szczeblu lokalnym, regionalnym i ogólnopolskim (w tym kampanie prowadzone oficjalnie we współpracy z gminami i powiatami)
-
wprowadzić zalecania ochronne i programy ochrony dziedzictwa
Realizacja
Przygotowane 15 działań projektowych zamierzamy w większości realizować w latach 2014-2024. Część z nich już się rozpoczęła. Listę planowanych działań projektowych można zobaczyć na stronie Stowarzyszenia w zakładce PROJEKTY <<< , gdzie więcej opisany jest także sam projekt "Dzikie Dziedzictwo".
Już teraz ruszyły działania projektowe obejmujące dwa serwisy tematyczne, które już teraz polecamy:
Co dla nas niezmiernie miłe i ważne dla poparcia naszych działań, patronat honorowy nad projektem objął wójt gminy Łubowo - Pan Andrzej Łozowski.
Projekt "Dzikie Dziedzictwo" dopiero się rozkręca, dlatego liczymy na wsparcie mieszkańców i zapraszamy do korzystania z prowadzonych przez nas działań, o których stopniowo będzie słychać coraz więcej.
Maciej Jędrzejczak, w imieniu Zespołu Stowarzyszenia "Kasztelania Ostrowska"
więcej informacji? link do artykułu <<<